มาตรฐาน GMP และ มาตรฐาน HACCP ในโรงงานมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร

มาตรฐาน 2 อย่างที่สำคัญอย่างมากสำหรับโรงงานผลิตอาหารนั่นก็คือมาตรฐาน GMP และมาตรฐาน HACCP ค่ะมาตรฐานทั้ง 2 นี้ ถูกออแบบมาเพื่อช่วยยกระดับคุณภาพของโรงงานผลิตอาหารที่ต้องมีความปลอดภัยในการผลิตสูงสุดเนื่องจากผลิตภัณฑ์อาหารต่างๆนั้น สามารถส่งผลโดยตรงกับร่างกายของผู้บริโภคได้  นอกจากนี้แล้วการได้รับการรับรองมาตรฐานด้สนอาหารทั้ง GMP หรือ HACCP ยังช่วยเพิ่มภาพลักษณ์ของโรงงานผลิตอาหารให้ดูน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังเป็นใบเบิกทางในการต่อยอดธุรกิจโดยเฉพาะการส่งออกไปต่างประเทศได้อีกด้วยเนื่องจากทั้ง 2 มาตรฐานนั้นเป็นที่ยอมรับระดับสากลที่การันตีความปลอดภัยของสินค้า ลดความเสี่ยงเพิ่มความปลอดภัยให้กับผู้บริโภคค่ะ อาจะมีหลายท่านสงสัยว่าทั้ง 2 มาตรฐานนั้นมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร วันนี้แอดมันนำสรุปความเหมือนและความแตกต่างของ มาตรฐาน GMP และ มาตรฐาน HACCP สำหรับโรงงานมาให้อ่านกัน ตามไปอ่านกันได้เลยค่ะ

มาตรฐาน GMP และ มาตรฐาน HACCP ในโรงงานมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร

1. รู้จักกับมาตรฐาน GMP

มาตรฐาน GMP คือระบบหนึ่งของโรงงานที่ควบคุมตั้งแต่ที่ตั้งของโรงงาน กระบวนการผลิตของโรงงาน ไปจนถึงบุคลากรภายในโรงงาน เพื่อให้การผลิตเป็นไปอย่างปลอดภัย ได้ผลผลิตที่ไม่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค คำว่า GMP นั้นย่อมาจาก Good Manufacturing Practice ที่เป็นเรื่องของวิธีการผลิตที่ดีตรงตามมาตรฐานที่ระบบกำหนดไว้ จัดทำขึ้นโดยหน่วยงานมาตรฐานอาหารระหว่างประเทศหรือ CODEX จัดอยู่ในระบบมาตรฐานสากลที่ได้รับการยอมรับโดยทั่วไป มีการกำหนดรายละเอียดและข้อบังคับไว้หลากหลายข้อด้วยกัน

2. สิ่งที่มาตรฐาน GMP ควบคุม

1. สถานที่ตั้งและอาคารผลิต

2. เครื่องจักรและอุปกรณ์ในการผลิต

3. กระบวนการผลิต

4. การสุขาภิบาล

5. การบํารุงรักษาและการทําความสะอาด

6. บุคลากรและสุขลักษณะ

สามารถอ่านความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับมาตรฐาน GMP ได้ที่ บทความ 7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับการทำโรงงานผลิตอาหาร มาตรฐาน GMP คลิก

บทความ 3 ปัจจัยและวิธีการเลือกโรงงานผลิตอาหารให้เช่า หรือ โรงงาน GMP ให้เช่า คลิก

3. รู้จักกับมาตรฐาน HACCP

เป็นมาตรฐานโรงงานอีกหนึ่งประเภท ที่ออกมาเพื่อคุ้มครองความปลอดภัยของผู้บริโภคเช่นกัน โดยจะให้ความสำคัญกับการป้องกันอันตรายจากการผลิตเป็นหลัก ค่อนข้างเจาะจงไปที่การปนเปื้อนในอาหาร มีการกำหนดค่าวิกฤตและควบคุมอย่างเคร่งครัด มีข้อกำหนดที่ค่อนข้างชัดเจนและเป็นระบบ มีการตรวจสอบที่เข้มงวด มีมาตรวัดที่ชัดเจน ทั้งยังใช้ผู้เชี่ยวชาญในการดูแลและตรวจสอบ

4. สิ่งที่มาตรฐาน HACCP ควบคุม

1. วิเคราะห์อันตราย
2. หาจุดวิกฤต
3. กำหนดค่าวิกฤต
4. กำหนดระบบในการติดตามเพื่อควบคุมจุดวิกฤต
5. กำหนดวิธีการแก้ไข เมื่อจุดวิกฤตไม่อยู่ภายใต้การควบคุม
6. กำหนดวิธีการทวนสอบเพื่อให้เป็นไปตามระบบ HACCP
7. กำหนดวิธีการจัดเก็บเอกสารให้เป็นไปตามหลักการของ HACCP 

สามารถอ่านความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับมาตรฐาน HACCP ได้ที่ บทความ 7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับการทำโรงงานผลิตมาตรฐาน HACCP คลิก!

5. สิ่งที่เหมือนกันของ GMP โรงงาน & HACCP โรงงาน

สิ่งที่เหมือนกันระหว่างมาตรฐาน GMP ในโรงงานและมาตรฐาน HACCP ในโรงงาน คือการควบคุมในส่วนที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิต เป็นการควบคุมการทำงานภายในโรงงาน เพื่อให้ได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย ไม่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค มีระบบที่แน่นอนรองรับการวัดผลที่แม่นยำ มีเกณฑ์ตายตัว สามารถพิสูจน์ได้

ทั้งระบบ GMP และระบบ HACCP ต่างเป็นไปตามมาตรฐานสากล มีความน่าเชื่อถือสูง ช่วยสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภค และช่วยผลักดันอุตสาหกรรมพร้อมทั้งยกระดับคุณภาพให้สูงขึ้น อุตสาหกรรมทั้งโรงงานอาหาร โรงงานอาหารเสริม หรือโรงงานเครื่องสำอาง ต่างก็สามารถใช้ระบบทั้ง 2 นี้ได้ เพื่อยืนยันคุณภาพของสินค้าที่ผลิตจากโรงงาน

6. สิ่งที่แตกต่างระหว่างมาตรฐาน GMP VS มาตรฐาน HACCP

สิ่งที่เหมือนกันภาพรวมก็อยู่ที่การควบคุมเพื่อความปลอดภัย และประโยชน์ที่ให้กับโรงงาน ช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภค การันตีประสิทธิภาพการทำงานของโรงงาน ขณะเดียวกันทั้ง 2 ระบบก็มีความแตกต่างกันอยู่ ได้แก่

1. GMP ควบคุมการทำงานกว้างกว่า HACCP

ข้อกำหนดของระบบ GMP ในโรงงานควบคุมการทำงานกว้างกว่าระบบ HACCP ในโรงงาน เมื่อนำมาเปรียบเทียบกัน โดยในระบบ GMP จะไม่ได้ควบคุมเฉพาะกระบวนการผลิตเท่านั้น แต่จะควบคุมตั้งแต่ตำแหน่งที่ตั้งของโรงงาน ความสะอาดของโรงงาน สภาพของอาคารการผลิต ไปจนถึงกระบวนการผลิต และยังควบคุมเรื่องของบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการผลิต

ขณะที่ระบบ HACCP จะควบคุมกระบวนการผลิตเป็นหลัก โดยจะให้ความสำคัญกับการป้องกันอันตรายที่จะเกิดจากสิ่งปนเปื้อนทางชีวภาพ สารเคมี และสิ่งแปลกปลอมทางกายภาพ โดยการวิเคราะห์และหาจุดวิกฤตเพื่อดำเนินการควบคุม ไม่ให้เกิดอันตรายระหว่างกระบวนการผลิต

2. GMP ดูแลเรื่องความสะอาดละเอียดกว่า HACCP

หากพูดกันถึงเรื่องของการดูแลความสะอาด ในระบบ HACCP จะควบคุมความสะอาดไม่ละเอียดเท่ากับระบบ GMP เนื่องจาก HACCP ดูแลแค่ความสะอาดเฉพาะในกระบวนการผลิต ขณะที่ GMP ดูแลเรื่องความสะอาดครอบคลุมไปจนถึงบุคลากรที่ทำงาน จะต้องชำระร่างกายสะอาด ล้างมือสะอาด และจะต้องไม่ป่วยเป็นโรคที่สามารถส่งต่อเชื้อโรคได้ ค่อนข้างมีความละเอียดมากกว่าระบบ HACCP 

3. GMP มีการแบ่งประเภทสินค้าในการบังคับใช้

ระบบ GMP มีการแบ่งประเภทสินค้าที่กำหนดบังคับใช้ ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ GMP สุขลักษณะทั่วไป หรือ General GMP และ GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ หรือ Specific GMP ที่มีข้อกำหนดแตกต่างกันออกไป โดย GMP สุขลักษณะทั่วไป จะใช้ปฏิบัติกับอาหารทุกประเภท แต่ถ้าเป็น GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ จะมีข้อปฏิบัติเฉพาะสำหรับสินค้าบางอย่าง

ส่วน HACCP เป็นมาตรฐานที่ไม่ได้แบ่งประเภท แต่ทุกโรงงานอาหาร โรงงานอาหารเสริม หรือโรงงานเครื่องสำอาง จะต้องใช้ข้อบังคับหรือข้อกำหนดเหมือนกัน

4. GMP ถูกบังคับใช้ตามกฎหมาย

มาตรฐาน GMP เป็นข้อกำหนดที่ถูกใช้ตามกฎหมาย ในโรงงานอาหาร เพื่อรับรองคุณภาพการผลิตที่ได้มาตรฐานและปลอดภัย ถูกสุขลักษณะอนามัย หากผู้ประกอบการต้องการจะเปิดโรงงานอาหาร โรงงานอาหารเสริม หรือโรงงานเครื่องสำอาง ก็ต้องผ่านการรับรองมาตรฐาน GMP ขณะที่ HACCP เป็นข้อกำหนดขั้นสูงกว่า GMP ใช้ในโรงงานที่ต้องการยกระดับคุณภาพ และไม่ได้ถูกบังคับใช้ตามกฎหมาย

5. GMP เป็นการควบคุมพื้นฐานที่สามารถพัฒนาต่อไปเป็น HACCP ได้

GMP เป็นการรับรองคุณภาพขั้นพื้นฐานที่โรงงานผลิตอาหาร โรงงานผลิตอาหารเสริม จำเป็นต้องมี เพื่อรับรองคุณภาพและความปลอดภัยของผู้บริโภค ทั้งยังช่วยให้สามารถต่อยอดเป็น HACCP ได้ กล่าวคือก่อนผ่านการรับรองมาตรฐาน HACCP จะต้องผ่านการรับรองมาตรฐาน GMP เสียก่อน

ทั้งหมดนี้ก็เป็นความเหมือนและแตกต่างระหว่างมาตรฐาน GMP และมาตรฐาน HACCP ซึ่งโรงงานผลิตอาหาร โรงงานผลิตอาหารเสริม หรือโรงงานผลิตเครื่องสำอาง ควรมีไว้เพื่อรักษาคุณภาพการผลิตให้ได้ตรงตามมาตรฐานสากลทั้ง 2 มาตรฐานเพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคและยกระดับการผลิตอาหาร ผลิตอาหารเสริม หรือผลิตเครื่องสำอางของท่านผู้ประกอบการ ให้เป็นที่ยอมรับในระดับสากลนั่นเองค่ะ

พาชมคลิปความรู้เกี่ยวกับมาตรฐาน 2 ระบบมาตรฐาน GMP และมาตรฐาน HACCP ตามไปชมกันเลยค่ะ

หากสนใจโรงงานให้เช่า โกดังให้เช่าและคลังสินค้าให้เช่า คุณภาพสูงฟังก์ชั่นครบครัน ใส่ใจทุกรายละเอียด โลเคชั่นดีเยี่ยม บริการซ่อมแซมด่วนฟรีตลอดสัญญาเช่า พร้อมบริการพิเศษดีๆแบบครบวงจร อีกทั้งตั้งอยู่ในโครงการความปลอดภัยสูง รปภ. ดูแล 24 ชั่วโมง ระบบ CCTV รอบโครงการ ติดต่อเราได้นะคะ  ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ตามลิงค์ด้านล่างนี้ค่ะ

พาชมตัวอย่างโครงการโรงงานให้เช่าของเราค่ะ วีดีโอโครงการ PRO IND Factory Park 2 โครงการให้เช่าโรงงานและให้เช่าโกดังคลังสินค้า พร้อมออฟฟิศ คุณภาพสูง เชิญชมได้เลยค่ะ 

Sources:

https://www.revomed.co.th/knowledge/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99gmp/

http://www.okherb.co.th/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99-gmp-%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0-haccp-%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%A3/

http://oknation.nationtv.tv/blog/kritwat/2011/11/25/entry-2