7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับการทำโรงงานผลิตมาตรฐาน HACCP

ระบบ HACCP ย่อมาจาก Hazard Analysis and Critical Control Point System เป็นระบบการจัดการเพื่อความปลอดภัยของการอาหารผลิตอาหาร HACCP เป็นอีกหนึ่งมาตรฐานโรงงานผลิตอาหาร ที่สามารถการันตีความน่าเชื่อถือของผลิตภัณฑ์ว่ามาจากโรงงานที่มีกระบวนการผลิตทีทมีคุณภาพ อาหารที่ได้มีความปลอดภัยต่อผู้บริโภค อีกทั้งยังเป็นมาตรฐานในระดับสากลที่ใช้กันทั่วโลก ดังนั้นหากท่านผู้ประกอบการที่ต้องการจะผลิตสินค้าประเภทอาหาร ควรศึกษาข้อมูลและผ่านการรับรองมาตรฐาน HACCP ซึ่งจะช่วยให้ผู้บริโภคมีความมั่นใจในตัวสินค้ามากขึ้น วันนี้แอดมินมีความรู้และข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับมาตรฐาน HACCP สำหรับโรงงานผลิตอาหารมาฝากกันค่ะกับ 7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับการทำโรงงานผลิตมาตรฐาน HACCP ตามไปอ่านกันได้เลยค่ะ

 7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับการทำโรงงานผลิตมาตรฐาน HACCP

1. HACCP ใช้กับโรงงานอาหาร

HACCP เป็นระบบควบคุมการผลิตรูปแบบหนึ่งสำหรับโรงงานอุตสาหกรรม และถูกกำหนดให้ใช้กับสินค้าประเภทอาหารโดยเฉพาะ ไม่ว่าจะเป็นโรงงานอาหารสำเร็จรูป โรงงานอาหารแช่เข็ง หรือโรงงานอาหารเสริม โดยได้ทำการควบคุมความสะอาด ทั้งในด้านชีวภาพ สารเคมี และกายภาพ ป้องกันการเจือปนในอาหาร ไม่ให้มีสิ่งแปลกปลอมปนเปื้อน ซึ่งก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภค นอกจากโรงงานอาหาร โรงงานอุตสาหกรรมอื่นที่เกี่ยวกับอาหารก็ใช้ระบบนี้ได้ เช่น โรงงานผลิตชิ้นงานโลหะที่ใช้ในการผลิตอาหาร เป็นต้น

2. ระบบ HACCP ป้องกันอันตราย 3 อย่าง

ระบบ HACCP ถูกออกแบบมาเพื่อป้องกันอันตรายถึง 3 อย่างด้วยกัน ได้แก่

• อันตรายทางชีวภาพ อาทิ อันตรายจากเชื้อจุลินทรีย์ เช่น เชื้อรา แบคทีเรีย ไวรัส อันตรายกลุ่มนี้อาจก่อให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บจากการติดเชื้อได้
• อันตรายจากสารเคมี ครอบคลุมตั้งแต่สารเคมีที่ใช้ในการเลี้ยง เพาะปลูก หรือใช้ในกระบวนการผลิตวัตถุดิบ อาทิ สารกำจัดศัตรูพืช สารเร่งการเจริญเติบโต เป็นต้น สารกันบูด สารทำความสะอาด สารทำความสะอาดเครื่องจักร ฯลฯ อันตรายกลุ่มนี้อาจก่อให้เกิดปฏิกิริยาภายในร่างกาย เกิดการทำลายระบบต่าง ๆ อาทิ ระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินหายใจ หัวใจล้มเหลว สมองถูกทำลาย เป็นต้น
• อันตรายทางกายภาพ ซึ่งเกิดจากสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ เช่น เศษกระจก เศษแก้ว เศษไม้ โลหะ เป็นต้น อันตรายกลุ่มนี้อาจก่อให้เกิดอวัยวะภายในถูกทำลาย ทำให้เกิดการฉีกขาด หรืออาจเกิดการติดเชื้อได้ หากสิ่งปนเปื้อนนั้นสกปรก

3.HACCP มีระบบที่แน่นอน

มาตรฐาน HACCP มีระบบที่แน่นอน โดยจะดำเนินการเป็นขั้นตอนที่กำหนดเอาไว้ในระบบ เพื่อการป้องกันอันตรายที่จะเกิดขึ้นได้อย่างเป็นรูปธรรม ได้แก่

1. วิเคราะห์อันตราย: เป็นขั้นตอนแรกของระบบ HACCP ก็คือการวิเคราะห์อันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นในขั้นตอนต่าง ๆ ระหว่างการผลิต โดยการประเมินโอกาสพร้อมกับระบุมาตรการในการควบคุมเพื่อไม่ให้เกิดอันตรายเหล่านั้น

2. หาจุดวิกฤต: กำหนดจุดที่มีโอกาสเกิดอันตราย เป็นจุดที่อยู่ในขั้นตอนการปฏิบัติงาน โดยจุดนั้นจะถูกเรียกว่า CCP การกำหนดจุดที่ว่านี้จะทำโดยผู้เชี่ยวชาญ มากประสบการณ์

3. กำหนดค่าวิกฤต: เมื่อได้จุดวิกฤตหรือจุด CCP แล้ว จะต้องทำการควบคุมให้อยู่ภายใต้ข้อกำหนด เพื่อให้แน่ใจว่าจุด CCP นั้นสามารถควบคุมได้ โดยในหนึ่งจุดสามารถมีค่าวิกฤต (CL) ค่าเดียวหรือหลายค่าก็ได้ ในการกำหนดค่า CL จะต้องใช้ทีมงานที่มีประสบการณ์ นอกจากนั้นยังต้องพึ่งคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ ข้อมูลจากการทดสอบ ข้อกำหนดและมาตรฐานอาหารต่าง ๆ ร่วมด้วย

4. กำหนดระบบเพื่อควบคุมจุดวิกฤต: คือวิธีการที่ใช้กำหนดแผนการทดสอบ เพื่อเฝ้าระวังจุดวิกฤตไม่ให้เกิดอันตราย มีการติดตามว่าจุดนั้นอยู่ภายใต้การควบคุมหรือไม่อย่างใกล้ชิด

5. กำหนดมาตรการแก้ไข: ใช้เมื่อพบว่าจุดวิกฤตไม่อยู่ภายใต้การควบคุม ไม่สามารถควบคุมได้อีก ต้องมีมาตรการแก้ไข เพื่อให้เหมาะสม ระหว่างการเฝ้าสังเกตการณ์อาจพบว่าค่าจำกัดวิกฤตที่ต้องควบคุมเกิดการเบี่ยงเบนไป จึงต้องทำการแก้ไขโดยด่วน หากเกิดในกระบวนการผลิตจะต้องทำการแก้ไข โดยแจ้งกับผู้มีอำนาจให้ทำการแก้ไขให้ถูกต้อง แต่ถ้าหากเกิดกับผลผลิต อาจจะต้องทำการผลิตใหม่ หรือไม่ก็ทำลายผลผลิตนั้นเสีย

6. กำหนดวิธีการทวนสอบเพื่อยืนยันประสิทธิภาพของ HACCP: คือการทดสอบเพิ่มเติมจากการติดตามผล เพื่อให้แน่ใจว่าเป็นไปตามมาตรฐาน HACCP

7. กำหนดมาตรการจัดการเอกสาร: เอกสารที่เกี่ยวข้องกับระบบ HACCP ควรมีมาตรการการจัดการที่เหมาะสม เพื่อใช้เป็นหลักฐานยืนยัน HACCP โรงงาน และตรวจสอบการปฏิบัติงานว่าเป็นไปตาม HACCP Plan หรือไม่

 4. HACCP ใช้ร่วมกับคุณภาพอื่น ๆ ได้

 HACCP โรงงานเป็นระบบที่ป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับอุตสาหกรรมผลิตอาหาร ที่สามารถใช้ร่วมกับคุณภาพอื่น ๆ ได้ โดยใน 1 โรงงานอาจมีระบบรับรองมาตรฐานการผลิตอาหารได้มากกว่า 1 ระบบ ยกตัวอย่างเช่น ในสินค้าอาหาร 1 ผลิตภัณฑ์ อาจใช้ระบบ HACCP โรงงาน ระบบ GMP ระบบฮาลาล ฯลฯ ร่วมกันในสินค้านั้นได้ค่ะ

5. HACCP ช่วยเพิ่มอายุการเก็บรักษา

เนื่องจากระบบ HACCP โรงงานมีส่วนช่วยในเรื่องของการป้องกันอันตรายทางชีวภาพ ซึ่งเกี่ยวข้องกับกระบวนการหายใจของอาหาร ทำให้อาหารสุกช้าขึ้น ช่วยควบคุมจุลินทรีย์บางอย่าง ซึ่งมีผลต่อปฏิกิริยาภายในอาหาร ทำให้อาหารที่ผลิตเก็บรักษาได้ยาวนานขึ้นได้ค่ะ

 6. อุตสาหกรรมใดบ้างที่ควรใช้มาตรฐาน HACCP

อุตสาหกรรมที่เกี่ยวกับอาหารทุกชนิด ได้แก่ โรงงานอาหารสำเร็จรูป โรงงานอาหารกึ่งสำเร็จรูป โรงงานอาหารแช่แข็ง โรงงานอาหารเสริม รวมถึงโรงงานที่เกี่ยวข้องกับอาหาร เช่น โรงงานผลิตชิ้นส่วนโลหะเพื่อการผลิตอาหาร เป็นต้น ที่ควรใช้มาตรฐาน HACCP หลายคนกำลังสงสัยว่าโรงงานเครื่องสำอางจำเป็นต้องใช้มาตรฐาน HACCP หรือไม่ หากเป็นเครื่องสำอางที่ไม่เกี่ยวกับการบริโภค HACCP โรงงาน เป็นมาตรฐานที่ไม่ได้ครอบคลุมในส่วนนี้ เว้นแต่เป็นโรงงานเครื่องสำอางที่ดำเนินการควบคู่กับโรงงานอาหารเสริมด้วย ที่ควรใช้ระบบนี้ในการควบคุมการผลิตนั่นเองค่ะ

7. ประโยชน์ของ HACCP โรงงาน

1. ช่วยเพิ่มความมั่นใจให้กับผู้บริโภค ว่าอาหารจากโรงงานที่ได้รับรองมาตรฐาน HACCP นั้นมีความปลอดภัยจากเชื้อโรค สารเคมี สิ่งเจือปนอื่น ๆ ที่เป็นอันตราย และผ่านระบบการผลิตที่ได้มาตรฐานบริโภคได้อย่างมั่นใจ
2. ช่วยให้โรงงานมีความน่าเชื่อถือมากขึ้น
3. ช่วยประหยัดต้นทุน จากการควบคุมที่เป็นระบบ ลดปัญหาความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับสินค้า
4. ช่วยเพิ่มรายได้ทางอ้อม จากความมั่นใจของผู้บริโภค ที่เชื่อถือและตัดสินใจซื้อง่ายขึ้น
5. ใช้เป็นหลักฐานยืนยันได้ กรณีที่เกิดความเข้าใจผิดในสังคม ถึงสินค้าจากโรงงานที่ไม่ปลอดภัยหรือมีสิ่งเจือปนเกิดขึ้น ซึ่งอาจเกิดจากการประสงค์ร้ายของบุคคลก็เป็นได้
6. ช่วยเพิ่มโอกาสให้ธุรกิจ ในเรื่องของการเจริญเติบโตหรือต่อยอดธุรกิจเพิ่มเติม เอื้ออำนวยต่อการส่งออก
7. กระบวนการผลิตตามมาตรฐาน HACCP เป็นพื้นฐานสำคัญ ต่อการพัฒนากระบวนการผลิตภายในธุรกิจสู่ระบบคุณภาพ ISO 9000 ช่วยยกระดับโรงงานอย่างมีประสิทธิภาพ

โดยสรุปแล้วสำหรับผู้ประกอบการโรงงานอาหาร ต้องยอมรับว่ามาตรฐาน HACCP มีความสำคัญอย่างยิ่ง เป็นระบบที่ช่วยให้โรงงานผลิตอาหารสามารถผลิตอาหารได้อย่างมีระบบและมีความปลอดภัย ซึ่งจะสามารถช่วยสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคและช่วยเสริมสร้างภาพลักษณ์ความน่าเชื่อถือให้กับโรงงานโดยตรงค่ะ  เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างรายได้ที่ยั่งยืน อีกทั้งยังสามารถช่วยธุรกิจโรงงานผลิตอาหารเติบโตได้อย่างยั่งยืน และช่วยเพิ่มโอกาสในการส่งออกสินค้าได้อีกด้วยค่ะ

มาชมคลิปการเรียนรู้แบบ E-Learning ของระบบ HACCP กันค่ะ ตามมาเรียนกันได้เลย

นอกจากมาตรฐาน HACCP แล้ว อีกหนึ่งมาตรฐานในการผลิตอาคารที่สำคัญไม่แพ้กันก็คือมาตรฐาน GMP สามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับมาตรฐาน GMP และมาตรฐาน HACCP ในบทความของเราตามด้านล่างนี้ได้เลยค่ะ

7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับการทำโรงงานผลิตอาหาร มาตรฐาน GMP คลิก !

มาตรฐาน GMP และ มาตรฐาน HACCP ในโรงงานมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร คลิก !

 3 ปัจจัยและวิธีการเลือกโรงงานผลิตอาหารให้เช่า หรือ โรงงาน GMP ให้เช่า คลิก !

หากสนใจโรงงานให้เช่า โกดังให้เช่าและคลังสินค้าให้เช่า คุณภาพสูงฟังก์ชั่นครบครัน ใส่ใจทุกรายละเอียด โลเคชั่นดีเยี่ยม บริการซ่อมแซมด่วนฟรีตลอดสัญญาเช่า พร้อมบริการพิเศษดีๆแบบครบวงจร อีกทั้งตั้งอยู่ในโครงการความปลอดภัยสูง รปภ. ดูแล 24 ชั่วโมง ระบบ CCTV รอบโครงการ ติดต่อเราได้นะคะ  ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ตามลิงค์ด้านล่างนี้ค่ะ

พาชมตัวอย่างโครงการโรงงานให้เช่าของเราค่ะ วีดีโอโครงการ PRO IND Factory Park 2 โครงการให้เช่าโรงงานและให้เช่าโกดังคลังสินค้า พร้อมออฟฟิศ คุณภาพสูง เชิญชมได้เลยค่ะ 

Sources:

https://www.chi.co.th/article/article-1214/

https://tomco.co.th/2019/03/12/haccp-%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%A3/

http://oknation.nationtv.tv/blog/kritwat/2011/11/25/entry-2